💻 डिजिटल स्वतन्त्रता: अब हामी आफ्नै प्रविधि संसार बनाऔँ

के तपाईंले कहिल्यै सोच्नुभएको छ — तपाईंको कम्प्युटर साँच्चै तपाईंको नियन्त्रणमा छ कि छैन?

जब तपाईं Windows खोलेर काम गर्नुहुन्छ, Microsoft Office चलाउनुहुन्छ, वा इन्टरनेटमा जानुहुन्छ — के त्यो सबै तपाईंको अधिकारमा छ?

साँचो कुरा के हो भने — हामी आफ्नै कम्प्युटरमा पनि पूर्ण स्वतन्त्र छैनौँ।
हामी विदेशी कम्पनीहरूले बनाएका सिस्टम चलाइरहेका छौँ, जसले हाम्रो प्रयोग, हाम्रो बानी, र हाम्रो डेटा नियालिरहेका हुन्छन्।

---

🇳🇵 नेपाल र प्रविधिमा निर्भरता

हामीले राजनीतिक स्वतन्त्रताको कथा जितिसक्यौँ, तर प्रविधिमा अझै पनि निर्भर छौँ।
नेपालका विद्यालय, कार्यालय, र सरकारी प्रणालीहरू अझै पनि विदेशी कम्पनीका closed source सफ्टवेयरहरूमा आधारित छन् — जसको भित्र के हुन्छ, हामीलाई थाहा नै हुँदैन।

त्यसको अर्थ — हाम्रो डकुमेन्ट, हाम्रा फोटो, हाम्रा गोप्य फाइलहरू कहाँ जान्छन्, कसरी प्रयोग हुन्छन् — त्यो सबै अरूले हेर्न सक्छन्।
हामी तिर्छौँ पैसा पनि, र गुमाउँछौँ गोपनीयता र स्वाभिमान पनि।

---

🔒 बन्द सिस्टमको समस्या

Closed source सफ्टवेयरहरूमा प्रयोगकर्ताले केही पनि बुझ्न सक्दैन।
त्यो प्रणाली कसरी काम गर्छ, कुन जानकारी बाहिर पठाउँछ — सबै कुरा लुकेर हुन्छ।
त्यो प्रविधि तपाईंका लागि होइन, तपाईंमाथि नियन्त्रणका लागि बनाइन्छ।

नेपालमा यस्तो निर्भरता अझ खतरनाक छ।
हामीका विद्यार्थी र युवा सधैं अरूले बनाएको सफ्टवेयर प्रयोग गरेर बस्छन् — सिर्जना गर्दैनन्।
र यसरी हामी उपभोक्ता मात्रै, निर्माता कहिल्यै बन्न सक्दैनौँ।

---

🕊️ स्वतन्त्रताको बाटो: Open Source प्रविधि

अब समय आयो — प्रविधिमा पनि स्वतन्त्रता घोषणा गर्ने।

Open source software भन्नाले त्यस्ता प्रणाली हुन् जसको कोड सबैका लागि खुला हुन्छ।
त्यो अरूले पनि हेर्न, सिक्न, सुधार गर्न र प्रयोग गर्न सक्छ।
कसैको एकल स्वामित्व हुँदैन, त्यसैले त्यसमा लुकेका चालबाजी पनि हुँदैनन्।

जस्तै Linux नामक प्रणाली — जुन संसारभरका स्वतन्त्र प्राविधिकहरूले बनाएका हुन्।
त्यो नि:शुल्क छ, सुरक्षीत छ, र तपाईंले आफैं नियन्त्रण गर्न सक्नुहुन्छ।

Open source प्रयोग गर्दा:
✅ तपाईंको कम्प्युटर तपाईंले नियन्त्रण गर्नुहुन्छ।
✅ तपाईंको डेटा तपाईंको रहन्छ।
✅ सिस्टम हल्का, छिटो र स्थिर हुन्छ।
✅ र तपाईं पनि प्रविधिको सह–निर्माता बन्न सक्नुहुन्छ।

---

🌱 सुरु गर्न सजिलो बाटो

सुरुमा अलिक फरक लाग्न सक्छ, तर डराउनुपर्दैन।
इन्टरनेटमा “Linux for beginners” भनेर खोज्नुभयो भने धेरै सजिला विकल्पहरू भेटिन्छन् — जुन Windows बाट सिधै सर्न सकिने हुन्छ।

युट्युबमा सिक्ने भिडियोहरू पनि प्रशस्त छन्।
केही घण्टा अभ्यास गरेपछि तपाईंले महसुस गर्नुहुनेछ —

“यो त मेरो कम्प्युटर, मेरो नियम अनुसार चल्दैछ।”

---

🔥 नयाँ डिजिटल नेपाल

अब नेपालले विदेशी सफ्टवेयरमा निर्भर रहन छोड्नुपर्छ।
विद्यालय र कलेजहरूले open source प्रयोग गर्न थालून्,
सरकारी कार्यालयहरूले आफ्ना सिस्टमहरू स्वतन्त्र बनून्,
र युवाहरूले चोरीको सफ्टवेयर होइन —
स्वतन्त्र र कानुनी प्रविधि प्रयोग गर्न सिकून्।

कल्पना गर्नुहोस् —
हाम्रो देशका सबै कम्प्युटर सिस्टमहरू आफ्नै नियन्त्रणमा चलिरहेका छन्,
डेटा नेपालमै सुरक्षित छ,
र हामी गर्वसाथ भन्न सक्छौं —
“हाम्रो प्रविधि, हाम्रो माटो।” 🇳🇵

---

✊ डिजिटल स्वतन्त्रताको आह्वान

अब समय आयो — नयाँ आन्दोलन सुरु गर्ने।
राजनीतिक मात्र होइन, डिजिटल स्वतन्त्रताको आन्दोलन।

Closed source सफ्टवेयर त्यागौँ,
Open source प्रविधि अपनाऔँ,
र आफ्नै हातले स्वतन्त्र डिजिटल भविष्य बनाऔँ।

किनभने स्वतन्त्रता अधूरी हुन्छ,
जबसम्म हाम्रो कम्प्युटर पनि स्वतन्त्र हुँदैन।

---

अब समय आयो — Windows होइन, स्वतन्त्रताको बाटो रोजौँ।
Open source प्रविधि अपनाऔँ,
र नयाँ डिजिटल नेपाल निर्माण गरौँ। 🇳🇵✨

✍️ Author:
Lovedev Sharma
Undergraduate Student
BA (English Studies) & B.Ed. (TESOL)
Kathmandu University, School of Education

📧 Email: l@lovedev.com.np
📞 Mobile: +977-9840629598
🌐 Website: www.lovedev.com.np

---

🌸 "Man is made by his belief. As he believes, so he is." – Shree Krishna 🌸