निकोटिनको मिठो धुँवाभित्रको अँध्यारो

निकोटिनको मिठो धुँवाभित्रको अँध्यारो

साँझको साढे पाँच बजेको समय।

काठमाडौँको व्यस्त गल्लीमा रमेश र उसका साथीहरू पसल अगाडि उभिएका थिए।
आज रमेशको मूड केही खट्टा थियो—कलेजमा टेस्ट राम्रो भएन, घरमा आमा बाबाले पनि केही कुरा भनेर मन दुखाएका थिए।

त्यसै बेला अर्जुनले खल्तीबाट भ्याप निकाले र धुँवाको गोलो बनाउँदै भन्यो—
"ल, आज तिमीलाई अलि रिल्याक्स गराउँछु। यो त ‘टेंशन किलर’ हो यार!"

रमेश हाँस्यो, "एक पटक मात्र हो है!"
अर्जुनले भ्याप उसको हातमा दियो। रमेशले एक पफ लियो—
धुँवा साससँगै भित्र पस्यो, अनि केही क्षणमै शरीर हलुका, दिमाग शान्त।
सारा तनाव हराए जस्तो लाग्यो।

त्यो रात रमेशले सोच्यो—

“यो त सजिलो उपाय रहेछ, तनाव हटाउन!”

---

भ्रमको पहिलो चुम्बन

रमेशलाई थाहा थिएन—यो पहिलो पफले उसलाई एक अदृश्य जालमा फसाउँदै थियो।
अर्को हप्ता फेरि एउटा पार्टीमा, अनि अर्को हप्ता कलेजको ब्रेकमा…
केही महिना नबित्दै ऊ बिहान उठ्नेबित्तिकै निकोटिन खोज्ने बानीमा पुग्यो।

पढाइमा ध्यान रहँदैन, खेल्न मन लाग्दैन, अनुहारमा चमक हराउँदै गयो।
तर रमेशको सोच एउटै—"निकोटिन नै मेरो साथी हो, यसैले मलाई शान्त बनाउँछ।"

---

निकोटिनको धोकेबाज खेल

निकोटिन शरीरमा पुग्दा मस्तिष्कले तुरुन्तै डोपामिन (खुसी दिने रसायन) धेरै मात्रामा निकाल्छ।
यो केही क्षणको लागि आनन्द र ‘चिल’ महसुस गराउँछ।

तर समस्या के भने—

• केही घण्टामै शरीर फेरि निकोटिन खोज्छ।

• शरीरको प्राकृतिक ऊर्जा र खुशी उत्पादन गर्ने क्षमता घट्छ।

• स्वास्थ्य बिस्तारै कमजोर हुन्छ—फोक्सो, मुख, घाँटीको क्यान्सर, मुटु र मस्तिष्कसम्बन्धी रोगको सम्भावना चर्किन्छ।

निकोटिन सुरुमा तपाईंलाई नियन्त्रणमा भएको जस्तो लाग्छ, तर बिस्तारै तपाईं नै यसको दास बन्नुहुन्छ।

---

नेपालका किशोरहरूमा बढ्दो संकट

अध्ययनले देखाउँछ—

• ५ मध्ये ३ जना किशोर–किशोरी नियमित रूपमा निकोटिनमा लतिएका छन्।

• बाँकी २ जनामा पनि कम्तीमा एक पटक ‘ट्राइ’ गर्ने सम्भावना धेरै छ।

यो केवल रमाइलो वा ‘फेशन’ होइन—यो स्वास्थ्य र भविष्यसँगको खेल हो।

---

तनावको झुटो उपचार

किशोर–किशोरीहरू पढाइको दबाब, भविष्यको चिन्ता, सम्बन्धका उतार–चढाव, र आत्म–पहिचानको संघर्षमा छन्।
निकोटिनलाई उनीहरूले छिटो र सजिलो ‘स्ट्रेस–रिलीफ’ ठान्छन्।

तर साँचो कुरा—

निकोटिनले तनाव हटाउँदैन,
यो केवल समस्या भुलाउने अभिनय गर्छ।

समस्या अझ गहिरो हुन्छ, स्वास्थ्य अझ बिग्रन्छ।

---

रमेशको मोडिएको जीवन

एक दिन रमेशको साथी अर्जुनलाई अस्पताल लैजानु पर्‍यो।
डाक्टरले भने—"फोक्सोमा समस्या सुरु भएको छ, तुरुन्त धुम्रपान छोड।"

त्यो खबरले रमेशलाई भित्रसम्म हल्लाइदियो।
उसले बिस्तारै निकोटिन छोड्ने निर्णय गर्यो।
अब ऊ बिहान व्यायाम गर्छ, योग र ध्यान गर्छ, अनि गिटारमा नयाँ धुन बजाउँछ।

रमेश भन्छ—

"तनाव हटाउन निकोटिन होइन, आत्मविश्वास चाहिन्छ।
निकोटिनले मलाई खोस्यो—तर मैले फेरि आफूलाई फेला पारेँ।"

---

स्वस्थ जीवनका सजिला तर शक्तिशाली उपाय

• व्यायाम — शरीर बलियो, दिमाग ताजा।

• योग र ध्यान — मनमा शान्ति, जीवनमा सन्तुलन।

• रचनात्मक काम — गीत, चित्र, लेखन, वा नयाँ सीप सिक्ने।

• खुला संवाद — आफ्ना कुरा परिवार वा साथीहरूसँग बाँड्ने।

यी बानीहरूले तपाईंलाई स्थायी खुशी र आत्मविश्वास दिन्छन्—जसको कुनै साइड–इफेक्ट हुँदैन।

---

अन्तिम प्रश्न तपाईंलाई

निकोटिन केवल पदार्थ होइन—यो अदृश्य हत्कडी हो।
जति लामो लगाइन्छ, उति कडा हुन्छ।

आजै निर्णय लिनुहोस्—

• तपाईं आफ्नो जीवनको चालक बन्ने?

• कि निकोटिनको गुलाम?

जिन्दगी तपाईंको हो—तर भविष्य पनि तपाईंको जिम्मेवारी हो।

*********************************