श्रावण महिनाको भ्रमजाल – वैदिक परम्परालाई चुनौती दिने 'हरियो चुरा' र 'मेहेन्दी' को सांस्कृतिक अतिक्रमण

श्रावण महिना सुरु हुँदै गर्दा हामीले हरेक वर्ष देख्दै आएको दृश्य के हो भने - नेपाली हिन्दू महिला दिदीबहिनीहरू हातमा हरियो चुरा, हरियो पहिरन, र छिटोछरितो तरिकाले हरेक सोमबार मेहेन्दी लगाएर सजिँदैछन्। कतै उत्सव जस्तो माहोल, कतै धर्मजस्तो नाटक। तर हामीले कहिल्यै सोच्यौं त – के यो वास्तवमै हाम्रो सनातन वैदिक परम्परा हो?

उत्तर छ – होइन। यो हाम्रो परम्परा होइन।

🌿 हरियो चुरा र मेहेन्दी – कहाँबाट आयो यो चलन?

यो चलन न त कुनै वैदिक शास्त्रमा उल्लेखित छ, न त कुनै हिन्दू धर्मग्रन्थमा आधारित।


सत्य के हो भने – यो एउटा संस्कृतिमाथिको सूक्ष्म आक्रमण हो, जुन भारतीय मुस्लिम व्यापारीहरूले दक्षिण एशियाली समाजमा फैलाई रहेका छन्। ‘हरियो चुरा’ र ‘मेहेन्दी’ खासगरी मुस्लिम समुदायमा प्रयोग हुने सजावटका चिज हुन्, जसलाई हिन्दूहरूको पर्वमा ‘फेशन’ र ‘परम्परा’को नाममा घुसेर व्यापक बनाइँदैछ।

यदि यो हिन्दू धर्मसँग सम्बन्धित हो भने :

👉 नेपाल, भारत, बांग्लादेश, श्रीलंका, थाइल्याण्ड, इन्डोनेसिया, भियतनामजस्ता हिन्दू प्रभाव भएका देशहरूमा सार्वभौमिक रूपमा सबै हिन्दू महिलाहरूले किन गर्दैनन्?


👉 यस्ता चलन हाम्रो ऋग्वेद, यजुर्वेद, अथर्ववेद, अथवा पुराणहरूमा किन कतै उल्लेख छैन?


👉 तीज, तिहार, गोकुलाष्टमी, गंगा दशहरा, व्रत-बन्ध, विवाहजस्ता परम्परागत कार्यमा यसको उपयोग किन परम्परागत रूपमा हुँदैन?

🔱 हाम्रो वैदिक संस्कृति के भन्छ?

सनातन वैदिक धर्म शुद्धता, निष्ठा, साधना, प्रकृति र आध्यात्ममा आधारित छ।
श्रावण महिना भनेको –

  • भगवान् शिवको आराधना गर्ने पवित्र समय

  • व्रत, तपस्या, संयम र साधनाको माध्यमबाट आत्मशुद्धि गर्ने अवसर

  • रुद्राभिषेक, महामृत्युन्जय जप, गंगाजल चढाउने पुण्यकाल

यसमा फेशन, चुरा, मेहेन्दी, लालीपाउडर, सेल्फी र सोशल मिडिया पोस्ट गर्ने प्रतिस्पर्धा कुनै पनि रूपमा हाम्रो संस्कृति होइन। यो 'कन्स्युमरिज्म' को नयाँ रुप हो - जहाँ धर्मलाई पनि बजारले चलाउने प्रयास गरिरहेको छ।

यस्तो संस्कृतिक अतिक्रमण किन खतरनाक छ?

👉 धर्मको नाममा आफ्नो पहिचान गुमाउँदै जानु
👉 भारतीय टेलिशृंखला र मुस्लिम व्यापारीहरूको उत्पादनमा अन्धसमर्पण गर्नु
👉 शुद्ध वैदिक अभ्यासलाई बिस्तारै विस्थापित गर्नु

यो केवल ‘मेहेन्दी’ र ‘हरियो चुरा’ को कुरा होइन - यो हाम्रो चेतना र संस्कृतिको विलोपनको शुरुआत हो।

📢 अब समय आएको छ - आँखा खोल्ने र प्रश्न सोध्ने

  • के साँच्चै हाम्रो धर्मले यसलाई समर्थन गर्छ?

  • के हामी सनातन परम्पराको नाममा अरूको संस्कार धारण गर्दैछौं?

  • के हामी हिन्दू भएर हिन्दूझैं बाँची रहेका छौं?

🔔 हाम्रो विकल्प के हो?

हामीले हाम्रो मौलिक पर्वहरूलाई वैदिक अभ्यास अनुसार मनाउनुपर्छ।
श्रावण महिनामा -

  • शिव पुराण वा उपनिषद् पढौं

  • व्रत गरेर आत्मसुधारतर्फ लागौं

  • घरघरमा रुद्राभिषेक वा महामृत्युन्जय पाठ गरौं

  • झुटो फेशन होइन, साँचो धर्म बोकौं

✍️ अन्त्यमा - धर्म भनेको मेहेन्दी र चुरा देखाउने कुरा होइन, धर्म त आफैंलाई सुधार्ने र बुझ्ने यात्रा हो।

हाम्रो सनातन संस्कृति कुनै पप कल्चर होइन जुन भोलि फेरिन्छ।
यो हजारौं वर्ष पुरानो जीवनपद्धति हो - जसलाई हामीले जोगाउन नसक्ने हो भने भोलिको पुस्ताले शिवको पूजा होइन, सजावटको झूटो संस्कृति मात्र देख्नेछ।

हर हर महादेव ! हर हर महादेव ! हर हर महादेव !

*********************************

Author:

Lovedev Sharma
Undergraduate Student
BA (English Studies) & B.Ed. (TESOL)
Kathmandu University, School of Education

📧 Emaill@lovedev.com.np
📞 Mobile: +977-9840629598 
🌐 Websitewww.lovedev.com.np

"Man is made by his belief. As he believes, so he is." – Shree Krishna

   

Post a Comment

Previous Post Next Post